Konserwacja oprawy kopertowej

Miękkie oprawy pergaminowe były popularnym i stosunkowo tanim sposobem zabezpieczania książek w XVI w. Oprawa kopertowa powstawała przez przedłużenie pergaminu z dolnej części okładki tak, aby zachodził na jej górną część. Konserwowana oprawa wyposażona została dodatkowo przez introligatora w metalowe zapięcie.

Druk M. Lutra, Annotationes In aliquot cap. Matthaei, wydany w Wittemberskiej officynie Johannesa Luffta w 1538 roku (sygn. ob.6.II.3665).

Oprawa połączona była z blokiem poprzez przewleczenie skórzanych zwięzów przez nacięcia w pergaminie. Od wewnątrz introligator nie przykleił wyklejek, więc można było zaobserwować fakturę nieszlifowanego pergaminu.

Oprawa była bardzo zniszczona i nie spełniała swojej funkcji. Na zdjęciu poniżej widoczne są duże zniszczenia mechaniczne i deformacje pergaminu.

Pierwszym etapem prac konserwatorskich było oczyszczanie oprawy. W celu usunięcia deformacji pergamin poddany został nawilżaniu i naprężaniu. Naprężanie to najtrudniejszy etap konserwacji pergaminu. Należało uważać, aby pergamin nie rozciągnął się za mocno w którymś kierunku i aby jego wymiary po wyschnięciu odpowiadały wymiarom książki. Następnym etapem prac było wklejanie łatek z pergaminu oraz podklejenie osłabionych miejsc wyprawionymi jelitami zwierzęcymi. Na koniec uzupełnienia scalono kolorystycznie z oryginałem.

Poniżej porównanie stanu przed i po konserwacji.

 

A tu bliźniacza oprawa z naszych zbiorów. Pergamin zachowany jest w dużo lepszym stanie, ale niestety klapka zachodząca na przednią część oprawy została odcięta.