Biblos: Konserwacja XIX- wiecznej elbląskiej gazety

W pierwszej części opisującej prace nad XIX-wieczną gazetą Elbinger Zeitung und Elbinger Anzigen, z którą można się zapoznać tutaj, skupiłam się na opisie badań prowadzonych nad zabytkiem. Dziś natomiast pokażę relację z przebiegu prac konserwatorskich oraz oczywiście ich efekt. Zapraszam!

Kilka słów przypomnienia. Gazeta znajdowała się w bardzo złym stanie. Papier niemal całkowicie utracił swoje właściwości wytrzymałościowe, a każdorazowe przeglądanie pisma, nawet bardzo ostrożne, wiązało się z powstawaniem nowych uszkodzeń. Przeprowadzone badania pH papieru wykazały ekstremalnie niską wartość wynoszącą średnio 3,6. Sprawę komplikowały dawne naprawy wykonane przy użyciu papieru maszynowego i kleju syntetycznego. Spoina kleju będąca o wiele mocniejsza od samego papieru powodowała powstawanie kolejnych zniszczeń.

Największym wyzwaniem okazało się opracowanie metody usunięcia dawnych napraw. Kleje syntetyczne, w przeciewieństwie to klejów roślinnych czy zwierzęcych, są bardzo trudno usuwalne. Głównie z tego powodu obecnie bardzo rzadko stosuje się je w konserwacji papieru. W przypadku omawianej gazety dużą trudność stanowiło bardzo kruche podłoże. Większość napraw była naklejona w miejscach zadrukowanych, których zachowanie było niezwykle istotne.

Ważnym zabiegiem w konserwacji XIX-wiecznych, zakwaszonych papierów jest płukanie w wodzie. Jest to prosty i skuteczny sposób na usunięcie z papieru rozpuszczalnych w wodzie substancji kwaśnych oraz innych produktów starzenia się papieru. Płukanie w wodzie prowadzi również do usunięcia zacieków i rozjaśnienia papieru. Wprowadzenie rezerwy zasadowej do papieru jest następnym, koniecznym zabiegiem konserwatorskim. Obecność dodatkowych substancji zasadowych ma za zadanie neutralizowanie kwaśnych związków, które mogą wytworzyć się w papierze w przyszłości. Poddany płukaniu i odkwaszaniu papier w dalszej kolejności wzmacnia się strukturalnie oraz poddaje się naprawom przedarć i ubytków.

Elbląską gazetę poddałam wszystkim tym zabiegom, a efekt możecie ocenić sami oglądając zdjęcia z przbiegu prac. Na końcu umieściłam krótką notatkę dla fanów :)