poniedziałek, 2 grudnia 2013

Dwa superekslibrisy

Superekslibris to znak własnościowy umieszczany na okładce książki. Zwykle jest on wytłoczony na przedniej okładzinie. Ze względu na swoją dekoracyjność często wpisuje się w kompozycję zdobień oprawy, lub też stanowi jej jedyną ozdobę. Dziś przedstawiamy ciekawy przykład oprawy oznaczonej dwoma superekslibrisami (sygn. Ob.7.II.1695).



Pierwszy z nich to ekslibris introligatorski. Nie był on przygotowany na specjalne zamówienie danego bibliofila, lecz ma formę dekoracyjnego obramienia, wewnątrz którego pozostawiono miejsce na inicjały właściciela. Nie udało nam się jednak rozszyfrować, kto kryje się za inicjałami EB.

 
Na tylnej okładzinie miejsca inicjałów pozostawiono puste.


                

Drugi superekslibris to znak własnościowy Samuela Meienreisa (1572-1604). Był on kalwińskim teologiem pochodzącym z elbląskiej  rodziny patrycjuszowskiej. Z licznych podróży po Europie przywoził książki, budując w ten sposób pokaźny księgozbiór. Meienreis był szczególnie zainteresowany teologią i hebraistyką, jednakże przedwczesna śmierć, w wieku 32 lat, nie pozwoliła mu na rozwijanie swoich talentów.


Interesujące jest, że rodzina Samuela po jego śmierci wciąż posługiwała się przygotowanym dla niego znakiem własnościowym. W centrum superekslibrisu znajdują się splecione inicjały właściciela otoczone maksymą: ECCE QUAM BONUM HABITARE FRATRES IN UNUM. Data wykonania superekslibrisu (1604 r.) jest jednocześnie datą śmierci bibliofila, ale książka, którą oznaczono tym znakiem, wydana została dziesięć lat później.  Poniżej karta tytułowa książki i kolofon.



A tu zakładka ze splecionych nitek znaleziona w bloku książki.



W 1714 roku rodzina zdecydowała się przekazać bibliotece gimnazjum elbląskiego księgozbiór Samuela, liczący wtedy 334 dzieła w 263 egzemplarzach. Obecnie w zbiorach BE znajduje się 101 woluminów książek opatrzonych tym superekslibrisem.

Literatura:
Podlaszewska Krystyna, Prywatne biblioteki mieszczan elbląskich w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Studia o bibliotekach i zbiorach polskich, t.5, Toruń 1993.

Brak komentarzy :

Prześlij komentarz