Skóry marmoryzowane

Jedną z najpopularniejszych technik zdobienia opraw skórzanych w XVIII wieku była marmoryzacja. Technika ta polegała na uzyskiwaniu wzorów na skórze za pomocą tzw. wytraw, czyli roztworów pigmentów lub barwników. Stosowano w tym celu związki żelaza, miedzi, sodu. Wiele z nich miało negatywny wpływ na skórę - po latach widoczne są zniszczenia jej powierzchni - spękania, wykruszenia lica, łuski.

Istniały różne sposoby osiągania dekoracyjnych efektów na skórze od nakrapiania pędzlem, przez rozlewanie i odbijanie (stemplowanie). Poniżej przykłady różnych typów marmoryzacji.

   

I zbliżenia lic skór marmoryzowanych.

 

 

Marmoryzować można było również określone partie oprawy uzyskując w ten sposób ciekawe efekty. Ten sposób dekoracji stosowany był często na oprawach angielskich.

 A tu ciekawostka. Marmoryzowane półskórki, w których przyklejony na okładzinach papier imituje skórę.

       

W ramach zakończonego w ubiegłym roku  w Bibliotece Elbląskiej projektu konserwacji zachowawczej starych druków zlecone zostały badania instrumentalne konieczne w ocenie stanu zachowania opraw ze skórzanym obleczeniem zdobionym marmoryzowaniem. Badania te obejmowały m. in. rejestrację wybranych opraw zdobionych technikami marmoryzowania w różnych zakresach widm promieniowania elektromagnetycznego. Poniżej przykład jednej z badanych opraw.

 

Obraz oprawy ze skórzanym obleczeniem zdobionym marmoryzowaniem rejestrowany w a) świetle widzialnym, b) w świetle ultrafioletowym, c) w bliskiej podczerwieni, d) w kolorowej podczerwieni.

A tu mikroskopowe zdjęcia zniszczeń skór.

         

Zgromadzone wyniki badań instrumentalnych nadal jeszcze poddawane są szczegółowym analizom i interpretacji w powiązaniu z literaturą. Na ich podstawie, we współpracy z Zakładem Konserwacji Papieru i Skóry Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, realizowana jest praca magisterska, mająca na celu ustalenie metodyki stabilizacji i konsolidacji skór marmoryzowanych.